اصفهانایرانگردیجاذبه های تاریخیجاهای دیدنی اصفهانراهنمای سفر

تاریخی ترین پل های اصفهان

اصفهان شهری است پر نقش و نگار که سالیان سال نظاره گر تاریخ بوده و آثار کهن شگفت انگیزی را همچون گنجینه هایی ارزشمند، در دل خود جای داده است. در میان تمام این بناهای تاریخی، پل های اصفهان که جزو قدیمی ترین  بناهای شهر اصفهان می باشد که بر روی زاینده رود ساخته شده اند؛ به لحاظ دارا بودن سبک معماری مبتکرانه و طرح های خاص از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند. اگر به این بناهای کهن علاقه مند هستید، در ادامه با ما همراه باشید تا با پل های تاریخی شهر اصفهان آشنا شوید و به اطلاعات جالبی در مورد آنها دست پیدا کنید.

1. پل مارنان

مارنان از قدیمی ترین پل های اصفهان در مسیر زاینده رود است که در جنوب غربی این شهر قرار گرفته است. این پل قبلا در نزدیکی حریم اصفهان واقع شده بود؛ اما پس از طی سال ها با گسترش شهرنشینی، به درون شهر راه یافت.

در رابطه با نام گذاری این پل تاریخی، نقل های متفاوتی وجود دارد. عده ای باور دارند که نام پل مارنان، در ابتدا ماربین بوده که برگرفته از واژه مهربین در فرهنگ اوستایی است. برخی دیگر نیز معتقدند دلیل نام گذاری این پل، پیچ و تاب مار مانند زاینده رود پیش از ورود به اصفهان است که در مکان پل مارنان مشاهده می شود. همچنین گفته می شود که دردوران حکومت شاه سلیمان صفوی، یکی از ثروتمندان ارمنی که ساکن اصفهان بوده؛ بازسازی و ترمیم این پل را بر عهده می گیرد. شاه سلیمان نیز لقب سرفراز را به او اعطا می کند و به همین ترتیب، یکی دیگر از نام های این پل سرفراز می شود.

2. سی و سه پل

امکان ندارد که حداقل یک بار در طول زندگی خود نام این اثر تاریخی بی نظیر را نشنیده باشید. پل الله وردی خوان که سی و سه پل، پل جلفا و پل چهار باغ نیز نامیده می شود؛ معروف ترین پل اصفهان است که حتی به نمادی از این شهر بدل گشته.

سی و سه پل شاهکاری بی مانند است که از دوران سلطنت شاه عباس اول صفوی برای آیندگان به جا مانده و مانند آینه ای اسرارآمیز هنر معماری ایرانی را در برابر دیدگان همه منعکس می کند. این پل تاریخی، با نظارت و هزینه الله وردی خان، سردار دوره صفوی ساخته شده است. بنای سی و سه پل همزمان با احداث خیابان چهار باغ، از سال 1008 هجری آغاز شده و در سال 1011 به اتمام رسید. در زیر طاق های سی و سه پل، محوطه هایی بین گذرگاه های آب وجود دارد که با سنگ فرش شده است و به هنگام پایین آمدن سطح آب، به مکانی برای تفریح و استراحت مردم تبدیل می شوند.

در مجموع می توان چنین گفت که این اثر تاریخی بی  نظیر، از معماری متناسب و فوق العاده زیبایی برخوردار است. دهانه های طولانی سی و سه پل دارای مهندسی  خاص و منظمی هستند که شکوه و ابهت آن را صد چندان کرده است. از آنجا که پس از گذشت سال های دراز، این بنای ارزشمند در معرض آسیب قرار گرفته؛ عبور وسایل نقلیه از روی آن ممنوع شده و بازدید کنندگان تنها می توانند با قدم زدن روی سی و سه پل، از منظره چشم نواز زاینده رود لذت ببرند.

3. پل خواجو

پل خواجو پر نقش و نگارترین پل به جا مانده از عصر صفوی است که قدمت آن به دوران شاه عباس دوم باز می گردد. خواجو در فاصله چند صد متری از سی و سه پل و در میان خیابان های چهار باغ صدر و بلوار فیض واقع شده است.

از ویژگی های شگفت انگیز پل خواجو، می توان به تخته های قطوری اشاره کرد که برای کنترل دهانه های عبور آب به کار می رفته و به خوبی نشان دهنده نبوغ مهندسان ایرانی است. با کمک این تخته ها، می شد دهانه ها را بست تا آب در قسمت غربی بالا آمده و دریاچه ای کوچک ایجاد کند. در قسمت شرقی نیز پلکان‌ های سنگی زیبایی در جهت مخالف جریان رودخانه واقع شده که خواجو را از تمام پل ها متمایز کرده است. بازدید کنندگان می توانند مدتی بر روی آنها بنشینند و از چشم انداز مسحور کننده زاینده رود لذت ببرند.

در بخش مرکزی طبقه بالای پل عمارت باشکوه بیگلربیگی قرار دارد که هدف از ساخت آن، پذیرایی و تشریفات رسمی بوده است. اشراف و بزرگان آن زمان قادر بودند از این اقامتگاه شاهی، مسابقات شنا و قایقرانی را که در ناحیه غربی پل برگزار می شد؛ تماشا کنند.

در هر دو طبقه این پل، تزئینات کاشی کاری اعجاب انگیزی به کار رفته که نشان از ذوق هنری و اوج سلیقه معماران ایرانی دارند. برای تزئین طاق ها، از کاشی های هفت رنگ استفاده شده که با رنگ های متنوع و طرح های خاص، جلوه ای بی همتا به پل خواجو بخشیده و آن را به زیباترین پل اصفهان تبدیل کرده است.

ايوان عمارت شاه نشین نیز دارای نقش و نگارهایی مثال زدنی است. ناگفته نماند که در دو گوشه ضلع شرقی این پل، دو مجسمه شیر سنگی باشکوه قرار گرفته اند که نمادی از سپاهیان بختیاری است.

4. پل شهرستان

پل شهرستان قدیمی ترین پل واقع در اصفهان است. این پل در محله ای به همین نام احداث شده که در گذشته جزو منطقه های اعیان نشین به شمار می رفته است. این بنای تاریخی با نام های دیگری همچون پل جی یا جسر حسین نیز شناخته می شود.

در ابتدای شمالی این پل، یک ‌ساختمان واقع شده که در گذشته به عنوان راهدارخانه یا گمرک کاربرد داشته و برای کنترل ورود و خروج کاروان ها و مسافرانی که قصد داشتند به شهر اصفهان وارد شوند؛ مورد استفاده قرار می گرفته است. در نزدیکی پل، دو عمارت قدیمی دیگر به نام های قصر مغیره و قصر یحیی نیز دیده می شوند. تا سال های اخیر از این پل نیز برای حمل و نقل استفاده می شد؛ اما پس از ساخته شدن پل های تازه ای بر روی زاینده رود، رفت و آمد روی این پل تنها به عابران پیاده اختصاص یافت.

5. پل چوبی

در فاصله بین سی و سه پل و خواجو، پلی کوچک به طول 147 متر با عرضی کم واقع شده که به اشتباه بین مردم به عنوان پل چوبی شناخته می شود. گرچه نام این پل در اصل جویی بوده و به دلیل عبور از روی یک جوی کوچک سنگی، چنین نام گرفته است.

پل جویی در سال 1065 مقارن با دوران حکومت شاه عباس دوم ساخته شد. هدف از احداث آن، آسان شدن رفت و آمد میان عمارت های سلطنتی باشکوهی بود که در اطراف رودخانه قرار داشتند. از جمله این شاه نشین ها، می توان به سعادت آباد، آیینه خانه، هفت دست، کلاه فرنگی و نمکدان اشاره نمود.

نیازی به گفتن نیست که این پل تنها محل عبور و مرور خانواده شاه صفوی، امیران، اشراف زادگان، مهمان ها و سفیرانی بوده است که اجازه می یافتند تا با شاه عباس صفوی ملاقات داشته باشند.

این پل تاریخی، با نام پل دریاچه نیز شهرت دارد. چرا که آب جمع شده در پشت پل خواجو، دریاچه ای بزرگ در بخش غربی آن به وجود آورده بود. پل جویی هم اکنون در خیابان کمال اسماعیل واقع شده و به نام پل سعادت آباد نیز شناخته می شود.

مشاهده بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا